Τα νομικά ερείσματα των αντιμαχομένων πλευρών στην ρωσσο-ουκρανική σύγκρουση

Aντί των διαφόρων συναισθηματικών αφηγημάτων που επικροτεί ο συρμός, αξίζει να δούμε εν συντομία πού εστιάζουν οι επαγγελματίες διπλωμάτες των δύο πλευρών Ρωσσίας-ΗΠΑ, για να αιτιολογήσουν την στάση τους στο ουκρανικό ζήτημα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το διεθνές δίκαιο είναι ένα τεράστιο πλέγμα αποφάσεων, νόμων, συμβάσεων, διακηρύξεων, όπου κάθε πλευρά μπορεί να επιλέξει αυτό που της ταιριάζει, αναλόγως της περιστάσεως και αναλόγως των συμφερόντων της.

Έτσι η Ρωσσία εστιάζει σε διεθνή κείμενα όπως ο καταστατικός χάρτης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη(OSCE, 1999) όπου στο άρθρο 8 λέει ξεκάθαρα ότι δεν επιτρέπεται ένα κράτος να ενισχύει την ασφάλειά του εις βάρος άλλων κρατών:

"Each participating State will respect the rights of all others in these regards. They will not strengthen their security at the expense of the security of other States".

Εκεί "πάτησε" η ρωσσική διπλωματία για τα κατάλληλα προσχήματα. Και όντως υπάρχει σοβαρό έρεισμα στην επιχειρηματολογία τους. Δεν μπορούν οι δυτικοί στο όνομα της ουκρανικής ασφαλείας να αδιαφορούν για την ρωσσική ασφάλεια.

Από την άλλη μεριά η αμερικανική διπλωματία ανταπαντά με ένα εξίσου σημαντικό διεθνές κείμενο, την απόφαση του OSCE στο Ελσίνκι το 1975, όπου στο άρθρο 1 που αφορά την κυριαρχική ισότητα των κρατών, αναγνωρίζει το δικαίωμα του κάθε κράτους στην ανεξάρτητη εξωτερική και αμυντική πολιτική, υπό την έννοια ότι μπορεί να γίνεται μέλος διεθνών οργανισμών και στρατιωτικών συνασπισμών ή να παραμένει ουδέτερο:

"Within the framework of international law, all the participating States have equal rights and duties. They will respect each other's right to define and conduct as it wishes its relations with other States in accordance with international law and in the spirit of the present Declaration. They consider that their frontiers can be changed, in accordance with international law, by peaceful means and by agreement.

They also have the right to belong or not to belong to international organizations, to be or not to be a party to bilateral or multilateral treaties including the right to be or not to be a party to treaties of alliance; they also have the right to neutrality."

Εκεί "πατά" η αμερικανική διπλωματία και τα επιχειρήματά της είναι εξίσου στιβαρά με των ρωσσικών. Δεν μπορεί η Ρωσσία να καθορίζει μονομερώς την εξωτερική και αμυντική πολιτική των χωρών που την περιβάλλουν.

Και τα δύο κείμενα προέρχονται από τον OSCE, αλλά φυσικά τα αντίπαλα διπλωματικά στρατόπεδα επιλέγουν ό,τι τους συμφέρει.

Όταν έρθει η στιγμή της συγκρούσεως, τα διπλωματικά κείμενα έχουν διακοσμητικό ρόλο, αλλά αξίζει να τα αναφέρουμε για να καταδείξουμε τον τρόπο σκέψεως της κάθε πλευράς.