Η συγγραφή της μελλοντικής Ιστορίας της Ελλάδος είναι ένα είδος αντιστρόφου μηχανικής σε προβλήματα κοινωνικής και εθνικής φύσεως

 

Όταν γράφουμε για εξάπλωση της Ελλάδος στον Εύξεινο Πόντο ή στην Δυτική Μεσόγειο, αρκετοί Έλληνες νομίζουν ότι θεωρητικολογούμε ή ότι το κάνουμε ενθυμούμενοι αρχαία μεγαλεία.

Μακριά από εμάς η γενικολογία και οι αιθεροβάμονες αντιλήψεις. Δεν έχει καμμία σχέση η μελλοντολογία (συγγραφή της ιστορίας του μέλλοντος), με τις ωραιοποιημένες προβλέψεις μίας χαρτορίχτρας.

Αυτή η λάθος αντίληψη προκύπτει επειδή οι περισσότεροι Έλληνες δεν έχουν εκπαιδευτεί στο πώς υλοποιούνται τα μεγάλα εθνικά σχέδια. Επειδή αρκετοί δεν ξέρουν την ιστορία του Ελληνικού παρελθόντος, είναι δύσκολο να κατανοήσουν τί σημαίνει ιστορία του Ελληνικού μέλλοντος.

Όσα γράφουμε για την μελλοντολογία υπάρχουν ήδη ως αντιλήψεις σε ξένες μελέτες, εδώ και δεκαετίες (ιδέ Backcasting).

Για την πραγμάτωση της Μεγάλης Ελλάδος, προηγούνται πάντα οι ιδέες, έπεται η οργάνωση, και καταλήγουμε στην πρακτική υλοποίηση των σχεδίων. Ποτέ δεν μπορεί να γίνει το ανάποδο. Ήτοι, πρώτα να δημιουργηθεί η Μεγάλη Ελλάδα, μετά να οργανωθούμε, και στο τέλος να προπαγανδίσουμε ιδέες υπέρ της Μεγάλης Ελλάδος. Κάτι τέτοιο θα παρεβίαζε τους κανόνες της λογικής.

Φράσεις όπως «το μέλλον του πολέμου»-(the future of warfare), αποτελούν συχνούς τίτλους στις εκδόσεις μελετών από τις Αμερικανικές στρατιωτικές ακαδημίες. Στρατιωτικοί αναλυτές λαμβάνοντας υπ’ όψιν δημογραφικές τάσεις, επιστημονικές ανακαλύψεις, πολιτικές ανακατατάξεις, τεχνολογικές εξελίξεις, στρατιωτικές καινοτομίες, και άλλα στοιχεία, προσπαθούν να διαβλέψουν πώς θα διεξαχθούν οι μελλοντικοί πόλεμοι ώστε να προετοιμάσουν καταλλήλως τον δικό τους στρατό.

Εν προκειμένω δεν έχουμε να κάνουμε με συγγραφή της μελλοντικής ιστορίας, αλλά με πολεμικά εργαστήρια που κάνουν προσομοιώσεις μελλοντικών πολέμων. Αξίζει όμως να υπογραμμίσουμε ότι οι προβλέψεις των βασίζονται σε ένα μείγμα κοινωνικών τάσεων, μελλοντολογίας, και επιστημονικής φαντασίας.

Εμείς, από την δική μας σκοπιά, όταν κάνουμε αναφορές στο μέλλον της Δυτικής Μεσογείου ή της Βορείου Αφρικής, προσπαθούμε να εξοικειώσουμε τον Ελληνικό Λαό στην μηχανική της μελλοντολογίας και της αυτοεκπληρουμένης προφητείας.

Χρησιμοποιούμε την τεχνική του backcasting, ήτοι βήματα σχεδιασμού προς το επιθυμητό μέλλον. Η αναδρομική προβλεψιμότητα είναι μια μέθοδος σχεδιασμού που αρχίζει με τον καθορισμό ενός επιθυμητού μέλλοντος, και στην συνέχεια εργάζεται προς τα πίσω για να εντοπίσει πολιτικές και προγράμματα που θα συνδέσουν το προκαθορισμένο μέλλον με το παρόν.

Ο όρος future history(=μελλοντική ιστορία) είναι κλάδος της ιστορίας που δυστυχώς τον αγνοούμε στην σχολική μας εκπαίδευση. Το πρόβλημα έγκειται στο πώς την γράφουμε, και πώς την κατασκευάζουμε.

Εθίζουμε την Ελληνική κοινωνία σε μελλοντικές εικόνες. Πχ μία τηλεοπτική σειρά τοποθετημένη στο έτος «2040» όπου μία οικογένεια Ελλήνων πίνει τον καφέ της στην απελευθερωμένη Σμύρνη. Η πόλις ανήκει στην Ελλάδα, στην περιρρέουσα κοινωνική ατμόσφαιρα δεν υπάρχουν Τούρκοι, και η τηλεοπτική σειρά ανά επεισόδιο προσπαθεί να καρφώσει στο υποσυνείδητο των Ελλήνων ποιά πρέπει να είναι η μελλοντική τους ιστορία.

Αυτό επιτυγχάνεται με στρατηγικό οραματισμό και μαθησιακά διαδραστικά εργαστήρια, όπου οι Έλληνες από μικρά παιδιά μαθαίνουν να αλληλεπιδρούν με ένα επιθυμητό μελλοντικό περιβάλλον, στο οποίο συμβάλλουν στον σχεδιασμό και στην υλοποίησή του (Futures workshops).

Αντί να περιμένουμε κάποια πρόσωπα, κάποιες πολιτικές καταστάσεις, κάποια γεγονότα, κάποιες διεθνείς συνθήκες, να δημιουργήσουν την Ιστορία που έζησαν οι Πρόγονοί μας και ύστερα εμείς να την καταγράψουμε, ξεκινάμε αντιστρόφως.

Πρώτα καταγράφουμε την επιθυμητή ιστορία για το Έθνος μας, και ύστερα γυρνάμε προς τα πίσω. Προσπαθούμε να καθορίσουμε τους παράγοντες και να επηρεάσουμε τις μεταβλητές που θα οδηγήσουν στο προδιαγραμμένο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Πρόκειται για ένα είδος αντιστρόφου μηχανικής (reverse engineering) της Ελληνικής Ιστορίας.

Έχουμε αρκετά πανεπιστημιακά τμήματα μελέτης της Ιστορίας, αλλά δεν έχουμε κανένα πανεπιστημιακό τμήμα μελέτης του Μέλλοντος. Έχουμε παραμελήσει την ιστορική μελέτη του Ελληνικού μέλλοντος.

Στα σχολεία δεν υπάρχουν αντίστοιχα μαθήματα, ούτε σχολικά βιβλία Ελληνικής Μελλοντολογίας. Πρέπει να θεωρείται κλάδος μελέτης της  Ιστορίας, της μελλοντικής μας Ιστορίας.

Αν δεν γράφουμε συχνά την μελλοντική μας ιστορία, δεν θα την καθορίσουμε ποτέ. Αν δεν ασχολούμαστε καθημερινώς με την μελλοντική μας ιστορία, δεν θα εξοικειωθούμε ποτέ μαζί της. Και προφανώς θα μας την καθορίζουν αλλότριοι παράγοντες.

Δεν θα αποκτήσουμε ποτέ τον έλεγχο του Ελληνικού μας μέλλοντος αν συνεχίσουμε να αδιαφορούμε για την συγγραφή της μελλοντικής μας Ιστορίας.

Στα μαθήματα μελλοντολογίας πρέπει να συμπεριλαμβάνουμε:

Πειραματισμούς σκέψεως, (Thought Experimentation),

Συλλογή και μελέτη προσδοκιών (Futures biographies),

Προσομοίωση και μοντελοποίηση καταστάσεων (Simulation and modelling).

Όταν γράφουμε για την εξάπλωση των νοτίων στρατηγικών συνόρων της Ελλάδος στην Βόρειο Αφρική, σημαίνει ότι θέτουμε έναν στόχο του επιθυμητού μας μέλλοντος, και ξεκινάμε με μία διαδικασία αντιστρόφου μηχανικής να κάνουμε προσομοίωση στο μέλλον. Τί προβλήματα θα συναντήσουμε. Με ποιές πολιτικές διεργασίες θα επιτύχουμε το επιθυμητό μέλλον. Ανάλυση και διαχείριση κινδύνων. Ποιοί θα είναι οι μελλοντικοί εχθροί και οι μελλοντικοί σύμμαχοι της Ελλάδος.  

Συνεπώς η εξοικείωση με το επιθυμητό μας μέλλον, προϋποθέτει την εξοικείωση σε καθημερινή βάση με τις ιδέες, τις συμπεριφορές, τις επιλογές, τους κινδύνους, τα γεγονότα, τους μελλοντικούς ήρωες, και ένα σωρό άλλες παραμέτρους που πρέπει να ελέγξουμε, όσο είναι δυνατόν, για να επιτύχουμε αυτό που έχουμε προδιαγράψει.

Αλλιώς θα καταντήσουμε ένα φύλλο στον άνεμο, ένα άρριζο δένδρο, μία περιφερομένη πολυπολιτισμική σαλάτα. Οι λαοί που σκοπεύουν να επιβιώσουν και να υπάρχουν ακόμη και μετά από 5 χιλιάδες χρόνια, γράφουν την ιστορία τους από τώρα. Δεν περιμένουν να συγγράψουν την ιστορία τους οι κατακτητές των, ούτε να καταντήσουν μουσειακό είδος.

Όταν γράφουμε σήμερα ότι η Μικρά Ασία, η Δυτική Μεσόγειος, ο Εύξεινος Πόντος, κλπ, πρέπει να ενσωματωθούν στην Ελληνική επικράτεια, δεν πρόκειται για ανούσιες ονειροπολήσεις. Πρόκειται για προσπάθεια συγγραφής της μελλοντικής μας Ιστορίας.

Αρκεί να κατανοήσουν οι Έλληνες την αξία της αντιστρόφου μηχανικής σε ζητήματα κοινωνικών και εθνικών προβλημάτων, και τότε θα αρχίσουν να την μελετούν επισταμένως, διότι έτσι θα μάθουν πώς να καθορίζουν το συλλογικό τους μέλλον.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δια της μελέτης της μελλοντικής Ιστορίας, δεν προσπαθούμε να προβλέψουμε το μέλλον. Προσπαθούμε να το οικοδομήσουμε, να το ελέγξουμε, να το προκαθορίσουμε.